BỐN PHÁT MINH VĨ ĐẠI CỦA TRUNG QUỐC

Trung Quốc là một trong những quốc gia có nền văn hóa và lịch sử đồ sộ bậc nhất trên thế giới. Trong suốt khoảng thời gian ấy, Trung Quốc đã từng không ít lần đóng góp cho thế giới các phát minh vô cùng vĩ đại. Trong số ấy, phải kể tới bốn phát minh vĩ đại bậc nhất đã thay đổi hoàn toàn cuộc sống của toàn bộ người trên thế giới. Vậy bốn phát minh ấy là gì nhỉ, hãy cùng Tiếng Trung BOYU tìm hiểu trong bài viết này nhé.

1. Giấy

Năm đầu tiên thời đông hán triều đại hoàng đế Nguyên Hưng (năm 105), trên cơ sở tổng kết kinh nghiệm trong việc chế tạo tơ lụa của người đi trước, Thái Luân đã sử dụng vỏ cây, lưới đánh cá bị hỏng, giẻ cũ, gai dầu làm nguyên liệu, làm thành giấy sợi thích hợp để viết, cải tiến kỹ thuật làm giấy, khiến cho giấy trở thành nguyên liệu dùng để viết mà con người sử dụng phổ biến. Được gọi là "Giấy Thái Hầu".

2. La bàn

La bàn là một công cụ đơn giản được sử dụng để xác định vị trí. Trước đây la bàn được gọi là Tư Nam. Bộ phận cấu tạo chính là một cây kim nam châm được gắn trên trục có thể tự do xoay. Kim nam châm có thể giữ nguyên theo phương tiếp tuyến của kinh tuyến dưới tác động của từ trường trái đất. Cực bắc của kim nam châm chỉ về phía Nam Cực địa lý, sử dụng tính năng này để xác định phương hướng. Chúng thường được sử dụng trong lĩnh vực hàng hải, trắc địa, du lịch và quân sự.

3. Thuốc súng

Thuốc súng là một loại thuốc nổ màu đen hoặc nâu, được trộn cơ học từ kali nitrat, than củi và lưu huỳnh, ban đầu chúng được làm thành bột, sau đó thường được làm thành các hạt có kích thước khác nhau, có thể được sử dụng cho các mục đích khác nhau, trước khi sử dụng thuốc nổ không khói, nó là thuốc nổ duy nhất được dùng trong quân sự.

4. Thuật in

Theo ghi chép, thuật in được phát minh bởi Tất Thăng thời Bắc Tống, và kỹ thuật in di động bằng đất sét được coi là kỹ thuật in chữ cổ nhất trên thế giới. Nhưng trong bốn phát minh vĩ đại, phát minh thuật in di động không phải là tiền thân của in ấn hiện đại, mà theo Joseph Needham, kỹ thuật in chữ di động bằng đất sét được sản xuất ở Bắc Tống có nhiều điểm hạn chế.

Mặc dù nhà Tống đã phát minh ra kỹ thuật in chữ di động, nhưng in khắc vẫn được sử dụng phổ biến hơn. Tất Thăng đã từng thử dùng gỗ để chế tạo chữ di động, nhưng phải đến khi khuôn gỗ của Vương Trinh (sống vào khoảng thời gian từ 1290-1333) thời nhà Nguyên (1271-1368) xuất hiện thì chữ di động bằng gỗ mới được hoàn thiện, Vương Trinh cũng đặt các chữ theo tổ hợp âm vận vào một cái đĩa xếp chữ xoay được có vách ngăn nhỏ để thuận tiện nhặt chữ.

Tư liệu đọc thêm

1. Ban đầu la bàn không khả dụng

La bàn ban đầu được gọi là Tư Nam, xuất hiện trong thời Chiến Quốc, rất nhiều nhân vật đời sau đều miêu tả về Tư Nam, thông qua việc chế tác nam châm tự nhiên, thường là tạo thành hình thìa, sau đó đặt trên dụng cụ được mài bóng, bởi vì tác dụng của từ trường trái đất, thìa sẽ luôn chỉ về phía nam, bởi vậy gọi là Tư Nam.

Nhưng trong lịch sử bởi vì nam châm tự nhiên không dễ tìm, hơn nữa quá trình xử lý sẽ làm cho nam châm mất đi từ tính, đồng thời sự tiếp xúc của đế la bàn cần phải nhẵn bóng, vả lại Tư Nam có một khối lượng và trọng lượng nhất định, mang theo không tiện, vì vậy Tư Nam đã không được sử dụng rộng rãi trong một thời gian dài, chỉ sau này khi người đời sau phát minh ra la bàn, thì lúc đó tác dụng của la bàn mới dần dần được mọi người khám phá.

2. Thuốc súng ban đầu thực ra là một loại thuốc

Quá trình phát minh ra thuốc súng xảy ra khi một nhà luyện thuốc đang tiến hành luyện thuốc, trong đó nổi tiếng nhất chính là Tôn Tư Mạc, lúc ấy Tôn Tư Mạc đang kết hợp với kinh nghiệm luyện thuốc của cổ nhân, cuối cùng dùng phương pháp phục hỏa lưu huỳnh mà chế tạo ra thuốc súng, thế là thuốc súng được ra đời.

Bởi vì thuốc súng sau khi tạo ra có thể xảy ra cháy nổ, hơn nữa trong quá trình chế tạo sử dụng nitrat, lưu huỳnh và than củi, mà mọi người lúc đó lại coi ba nguyên liệu này này là các loại thuốc chữa bệnh, do đó được đặt tên là hỏa dược - thuốc nổ hay thuốc súng.

3. Không có giấy thì sẽ không có in ấn

Sau khi kỹ thuật tạo ra giấy xuất hiện, nó đã đóng vai trò rất lớn trong việc thúc đẩy sự phát triển của nền văn minh. Mọi người có thể vô cùng dễ dàng ghi chép lại chữ viết trên tờ giấy mỏng, điều này đóng vai trò quan trọng trong việc lưu lại di tích văn minh và truyền bá văn minh.

Tuy nhiên sự xuất hiện của in ấn có thể đẩy nhanh quá trình này một lần nữa, làm cho nền văn minh được truyền bá rộng rãi hơn, nhưng kỹ thuật in ấn được phát minh dựa trên cơ sở phát minh ra giấy và mực, vì vậy có thể nói rằng nếu không có sự xuất hiện của giấy thì sẽ không có sự xuất hiện của in ấn.

4. Ảnh hưởng của bốn phát minh vĩ đại đối với thế giới

Bốn phát minh vĩ đại của Trung Quốc đã được lan truyền đến phương Tây trước khi nền văn minh châu Âu cận đại xuất hiện, nó có ảnh hưởng nhất định đến sự phát triển của khoa học kỹ thuật phương Tây.

Việc sử dụng thuốc súng và súng đã phá hủy xiềng xích tư tưởng Công giáo thời Trung cổ ở châu Âu. La bàn đến tay các nhà hàng hải châu Âu, giúp cho họ có thể khám phá châu Mỹ và thực hiện các chuyến đi vòng quanh thế giới, đặt nền móng cho sự phát triển của thương mại thế giới và nền công nghiệp thủ công mỹ nghệ của phương Tây.

Lời khen ngợi và nhấn mạnh của Joseph Needham về bốn phát minh vĩ đại đã làm cho ý kiến này nhận được sự chấp thuận lớn từ Trung Quốc và được viết vào sách giáo khoa. Friedrich Engels đã viết trong "Pháo binh" xuất bản năm 1857 rằng: "Ở Trung Quốc, hơn nữa còn từ rất lâu rồi họ đã trộn lẫn với nitrat cùng các chất dẫn lửa khác tạo thành thuốc pháo hoa, đồng thời sử dụng nó trong quân sự và các buổi lễ lớn.”

Thuốc súng được ghi lại sớm nhất trong những cuốn sách luyện thuốc vào cuối thế kỷ thứ 9, cuối thời nhà Đường, đây là ghi chép cổ nhất về việc thuốc súng được dùng trong quân sự, còn vũ khí sử dụng thuốc súng lại xuất hiện sớm nhất trong bức bích họa Đôn Hoàng thuộc thời kỳ Ngũ Đại. Bức bích họa Đôn Hoàng (thuộc Quy Nghĩa quân) thời kỳ Ngũ Đại thế kỷ thứ 10 hiện nay được biết đến là bức tranh cổ nhất về súng và lựu đạn. Súng kim loại được khai quật đầu tiên trên thế giới ở Hắc Long Giang, Trung Quốc, nó được sản xuất vào năm 1288 và hiện đang được cất giữ ở bảo tàng tỉnh Hắc Long Giang.

Nguồn: Sưu tầm và dịch thuật bởi đội ngũ Tiếng Trung BOYU.